біць па галаве

склад ума — склад розуму

здравый ум — здаровы (разважны) розум

человек с умом — чалавек з розумам

брожение в умах — хваляванне грамадскай думкі

направление умов — кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі

настроение умов — настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей)

лучшие умы человечества — лепшыя розумы чалавецтва

светлый ум — светлы розум

без ума (быть) от кого-либо, чего-либо — у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь

браться за ум — брацца за розум

(быть) в уме — мець розум

в уме ли ты? — ці маеш ты розум?

в здравом уме и твёрдой памяти — пры сваім розуме і цвёрдай памяці

выжить из ума — выжыць з розуму, здурнець

держать в уме — трымаць у галаве, помніць

из ума вон — з розуму сышло, з галавы вылецела

задним умом крепок — моцны заднім розумам

короткий ум — кароткі розум

на ум наставить — давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу

на уме (в уме) — наўме, у думках, у галаве

и в уме не было — і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было

и на ум нейдёт — і ў галаву не ідзе (не лезе)

у него другое на уме — у яго іншае наўме (у думках, у галаве)

у него что на уме, то и на языке — у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыць

не его (моего, твоего) ума дело — не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справа

не в полном уме — не ў поўным розуме

(не) в своём уме — (не) пры сваім розуме

в уме (считать, прикинуть) — у галаве

счёт в уме — падлік у галаве

не выходит из ума — не выходзіць з галавы

от большого ума — ад вялікага розуму

повредиться в уме — крануцца з розуму

повреждённый в уме — ненармальны, вар'ят

раскинуть умом — паварушыць (пашавяліць) мазгамі

с умом — з розумам

свести с ума — з розуму звесці

сойти с ума — звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць

вы с ума сошли! — вы звар'яцелі!

он (она) себе на уме — ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаеш

сколько голов, столько умов — што галава, то і розум

терять ум — траціць розум

ум за разум заходит — розум за розум заходзіць

ум хорошо, а два лучше — адна галава добра, а дзве яшчэ лепш

ума не приложу — розуму не дабяру

ума палата — вельмі разумны

научиться уму-разуму — навучыцца розуму

уму непостижимо — розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела

уму помрачение — проста дзіва

забрать в голову — убіць (набраць) у галаву

сколько голов, столько умов погов. — што галава, то розум

голова идёт кругом — галава круціцца, галава ідзе кругам

повесить голову — звесіць (апусціць) галаву

быть головой выше — быць на галаву вышэй

голову дать на отсечение — галаву даць на адсячэнне

закружилось в голове — закруцілася галава

вскружить голову — закруціць галаву

как снег на голову — як снег на галаву

с больной головы на здоровую — з хворай галавы на здаровую

в первую голову — у першую чаргу

быть о двух головах — не шкадаваць галавы

выдать с головой — выдаць з галавой

сломя голову, очертя голову — на злом галавы (карку)

ломать голову над чем-либо — ламаць галаву над чым-небудзь

уйти с головой во что-либо — цалкам аддацца чаму-небудзь

без головы — без галавы

в головах (в изголовье) — у галавах

выбросить из головы — выкінуць з галавы

заплатить головой — заплаціць галавой

на голове ходить — на галаве хадзіць

намылить голову кому — намыліць галаву кому

на свежую голову (делать что) — на свежую галаву (рабіць што)

на свою голову — на сваю галаву

не выходить из головы — не выходзіць з галавы

отвечать головой за кого-что — адказваць галавой за каго-што

сам себе голова — сам сабе галава

с головы (с каждого) — з галавы

с головы до ног, с ног до головы, с (от) головы до пят — з галавы да ног, з ног да галавы, з (ад) галавы да пят

сложить голову — злажыць галаву

ударять (ударить) в голову — даваць (даць) у галаву

через голову чью (кого) — цераз галаву чыю (каго)

мякинная голова — мякіна ў галаве

бить кувалдой — біць кувалдай

волны бьют — хвалі б'юць

затхлость в нос бьёт — затхласць у нос б'е (дае)

бить врага — біць ворага

бить зверя — біць звера

бить из орудий — біць з гармат

винтовка бьёт на два километра — вінтоўка б'е на два кіламетры

бить по воротам спорт. — біць па варотах

бить по бюрократизму — біць па бюракратызме

бить кирпич — біць (таўчы) цэглу

в бубен бить — у бубен біць

часы бьют двенадцать — гадзіннік б'е дванаццаць

кровь бьёт струёй — кроў б'е струменем

кашель бьёт — кашаль б'е

бить (пахтать) масло — біць масла

ружьё бьёт хорошо — стрэльба б'е добра

бить птицу на лету — біць птушку на ляту

бить хвостом — біць хвастом

бить ребёнка — біць дзіця

бить по голове — біць па галаве

его бьёт лихорадка — яго трасе ліхаманка

бить отбой — біць адбой

бить по карману — біць па кішэні

бить в ладони — пляскаць у ладкі (у далоні)

бить тревогу — біць трывогу

бить рублём — біць рублём

бить в цель — біць у цэль

бить мимо цели — біць міма цэлі

жизнь бьёт ключом — жыццё б'е крыніцай, жыццё кіпіць

бить баклуши — біць бібікі (лынды)

бить челом — біць чалом

бить наверняка — рабіць (разлічваць) беспамылкова

бить в глаза — біць (кідацца) у вочы

бить в (одну) точку — біць у (адну) кропку, біць у адно

бить на эффект — біць на эфект

бить по рукам — біць па руках

бить через край — бурна праяўляцца

ищи ветра в поле — шукай ветру ў полі

у него ветер в голове — у яго вецер у галаве

бросать слова на ветер — кідаць словы на вецер

держать нос по ветру — трымаць нос па ветры

ветром подбитый — ветрам падшыты

говорить (болтать) на ветер — гаварыць (плесці) на ўзвей вецер

куда ветер дует — куды вецер дзьме

в голове закружилось — у галаве закруцілася (закружылася)

голова закружилась — галава закруцілася (закружылася)

волосы зашевелились на голове — валасы зашавяліліся на галаве

зашумело в голове — зашумела ў галаве

заварить кашу — заварыць кашу

каша в голове у кого — каша ў галаве ў каго

каши не сваришь с кем — кашы не зварыш з кім

мало каши ел — мала кашы еў